Sindskort ben ik verbonden aan www.deprostaatkliniek.nl. In de nieuwsbrief die vandaag verscheen staat een interview van mij, de nieuwsbrief en dit interview kunt u hier lezen.

Als seks niet meer vanzelfsprekend is

impotentie seks seksualiteit

Als je ziek bent, verandert je seksleven. Mannen met prostaatproblemen kunnen hun seksuele verlangens kwijtraken, geen of maar gedeeltelijk een erectie krijgen of moeite hebben met klaarkomen. Dit kan grote impact hebben op de relatie met je partner. Seksuoloog Astrid Kremers gaat maandelijks op de website van De Prostaatkliniek schrijven over seks als je ziek bent. ‘Het belangrijkste blijft dat je het samen goed hebt’.

‘We willen ons seksueel plezier terug, maar hoe doen we dat?’ is meestal de centrale vraag die wordt gesteld in de ziekenhuispraktijk van seksuoloog Astrid Kremers. In het Diakonessenhuis Utrecht en het Beatrixziekenhuis Gorinchem, waar Kremers praktijk houdt, komen veel stellen die doordat één van hen ziek is of is geweest geen bevredigend seksleven meer hebben.

Kremers: ,,Er blijft bij die stellen wel behoefte bestaan aan het beleven van intimiteit en seksualiteit. Seks is echt niet voorbehouden aan jonge en gezonde mensen. Stellen moeten door de ziekte soms op zoek gaan naar een andere manier van vrijen dan voorheen. In de kritieke fase van de ziekte gaat het vaak in mindere mate om lust en de seksuele ontlading, maar draait het meer om liefde, warmte en steun. In een latere fase kan het accent wel weer meer op lust komen te liggen.

Veel stellen die ik tegenkom in mijn praktijk hebben te maken met een verminderd of verschil in seksueel verlangen, opwindingsproblemen of problemen met het krijgen van een orgasme. Mannen voelen zich vaak doordat zij geen erectie meer kunnen krijgen falen en daardoor onzeker. Een belangrijke vraag tijdens het intakegesprek aan de man is of hij een erectie heeft in de ochtend en of hij bij masturberen een erectie krijgt en houdt. Als dat zo is, weten we dat het ‘fabriekje’ het in ieder geval doet en kunnen we lichamelijke oorzaken grotendeels uitsluiten. Als er wel lichamelijke factoren zijn die de seks belemmeren kunnen medicijnen, een erectiepomp of een injectie goed helpen. Een arts-seksuoloog kan hierin goed advies geven. Vaak zie ik in mijn praktijk dat psychische en relationele factoren een grote invloed hebben op het seksleven. Gelukkig lukt het vaak om deze factoren met succes te behandelen.”

Remmende en stimulerende factoren

,,Je hebt remmende en stimulerende factoren. Als je ziek bent, zijn moeheid, pijn en misselijkheid remmende factoren waar je vaak slechts in beperkte mate invloed op hebt. Maar er zijn ook stimulerende factoren waar je wel invloed op hebt. Ik richt me tijdens de behandeling op de factoren die bijdragen aan de oplossing van het probleem. Zo is het is juist als je ziek bent, belangrijk om extra goed voor jezelf zorgen; denk aan gezonde voeding, sporten, kleding, leuke ontspannende dingen doen en het bewust verdelen van je energie. Je kan seks plannen op tijdstippen dat je het minst moe bent. Bij pijn hoor ik soms mensen zeggen: ik neem een pijnstiller en het kost wat meer inspanning, maar het is zeker de moeite waard. Daarnaast geven mensen aan dat seks ook pijnstillend kan werken. Ook is het belangrijk om goed voor elkaar te blijven zorgen en leuke dates te plannen met elkaar.”

Buffetseks

Seks is breder dan alleen geslachtsgemeenschap. Kremers: ,,Ik vergelijk seks vaak met eten. Bij traditioneel eten heb je een voor-, hoofd- en nagerecht. Bij seks heb je voorspel, geslachtsgemeenschap en naspel. Waarom geen buffet in een mooie entourage? Zet alle schalen met vis, vlees, soep, salade en desserts op tafel. Jullie halen eruit wat jullie op dat moment wil eten. Het gaat er om dat je de intentie hebt om het gezellig te hebben met elkaar, er is niet iets wat perse gegeten moet worden.

Bij buffetseks draait het niet om de geslachtsgemeenschap en orgasme. Het zijn slechts twee van de mogelijkheden die kunnen gebeuren. Er is namelijk veel meer mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan strelen, (tong)zoenen, een (erotische) massage, samen douchen, manuele of orale seks. Jullie zien wel, als het voor beiden maar plezierig is. Bij buffetseks kun je niet falen, er is immers geen doel wat per sé behaald moet worden. Jullie kunnen samen ontdekken wat jullie op dit moment plezierig vinden en wat er mogelijk is. Denk ook aan de omstandigheden: maak je mooi voor elkaar, doe een lekkere parfum op en maak de huiskamer gezellig en de slaapkamer romantisch.”

Sleur

Ziekte heeft invloed op seks. Hoe groot of klein die invloed is, is van persoon tot persoon verschillend. Bij ziekte is het belangrijk om op zoek te gaan naar gedachten en gedrag die kunnen helpen om je wat beter te voelen. Kremers: ,,Soms hebben mensen gedachten die niet helpen. Bijvoorbeeld dat als ze eenmaal beginnen met vrijen dat er ook perse geslachtsgemeenschap moet komen. Oftewel: wie A zegt moet ook B bij zeggen. Maar dat hoeft helemaal niet. Helpender is om geen verwachtingen te hebben en maar te zien wat er van komt.

Ook kan je dingen doen die je niet helpen. Vaak hoor ik mensen zeggen dat er te weinig aandacht is voor zichzelf en elkaar. Er wordt bijvoorbeeld met het bord op schoot voor de televisie gegeten, er wordt nauwelijks meer gesport en weinig tijd voor elkaar vrijgemaakt. Helpend is om je weer te gedragen zoals je bij het begin van je relatie deed. Flirt weer met elkaar, verzorg jezelf goed en maak het thuis sfeervol. Als er nauwelijks sprake meer is van seks, bouw seksualiteit dan laagje voor laagje weer op. Begin met goed voor jezelf en elkaar te zorgen. Het zijn vaak de kleine dingen die het hem doen. Wees royaal met complimenten, verrassingen en kleine aanrakingen. Sleur is remmend voor seksuele lust, blijf daarom varieren.”

Communicatie

,,Niet praten over seks kan beide partijen in een eenzame positie brengen. Veel mensen zijn niet gewend om over seks te praten, laat staan om op zoek te gaan naar alternatieven. Het is soms vaak een opluchting om het er wel over hebben. Je kunt praten over wat je denkt, wat je voelt, wat je waardeert aan de ander en wat je seksuele verlangens zijn. Als er niet over wordt gecommuniceerd kunnen er misverstanden ontstaan.

Ook het tempo van het vrijen kan een gespreksonderwerp zijn. In mijn praktijk geven stellen vaak aan dat het tempo van de man vaak hoger ligt dan bij de vrouw, dat kan spanningen geven. Lekker de tijd nemen voor elkaar en aangeven wat je wensen en grenzen zijn, kan dan de oplossing zijn. En wist je dat bij heteroseksuele stellen die vrijen meer dan 90 procent van de mannen en maar minder dan 50 procent van de vrouwen de seks leidt tot een orgasme? Het zou fijn als seks voor beiden plezierig en belonend is.

Seks blijft voor veel mensen een lastig gespreksonderwerp, maar communicatie is vaak de sleutel tot de oplossing. Blijf in verbinding met elkaar en praat respectvol over de veranderingen die je merkt. En als het samen praten erover lastig is, kan je altijd nog overwegen om professionele hulp van een seksuoloog in te schakelen. Dat kan vaak net het verschil maken. ”

Auteur: Monica Verhoek