De seksuele veranderingen in de midlifecrisis en penopauze

De midlifecrisis en penopauze (ook wel andropauze genoemd) zijn twee fases die mannen tijdens hun middelbare leeftijd kunnen ervaren. Beide hebben invloed op verschillende aspecten van het leven, zowel fysiek als emotioneel en kunnen ook de seksuele beleving aanzienlijk beïnvloeden. In dit artikel leg ik, Astrid Kremers – seksuoloog NVVS, uit wat het verschil is tussen de midlifecrisis en de penopauze en hoe deze fases elkaar overlappen. Daarnaast bespreek ik hoe deze veranderingen hun weerslag kunnen hebben op je seksleven. Tot slot bied ik praktische oplossingen en handvatten om beter om te gaan met deze uitdagingen en je seksuele gezondheid en relatie te versterken.

Je bent zeker niet de enige 

Het is heel normaal om tijdens de penopauze of midlife te merken dat je seksuele verlangens en functioneren veranderen. Je bent zeker niet de enige die hiermee te maken krijgt; veel mannen ervaren in deze levensfase veranderingen. Dit komt door hormonale veranderingen, zoals een afname van testosteron, maar ook door veranderingen in levensomstandigheden, relaties en stressniveaus. Het is belangrijk om te weten dat deze uitdagingen normaal zijn en dat er oplossingen en ondersteuning beschikbaar zijn om deze veranderingen op een positieve manier te beïnvloeden.

Wat is de penopauze?

De penopauze, of andropauze, is de geleidelijke afname van het testosterongehalte bij mannen. Hoewel dit een geleidelijk proces is, kan het leiden tot fysieke symptomen zoals verminderde spiermassa, gewichtstoename, verminderde zin en opwinding, erectieproblemen en vermoeidheid. Ook psychologische symptomen, zoals prikkelbaarheid, depressie en een verminderd gevoel van vitaliteit, kunnen optreden.

Hoewel de penopauze minder plotseling en drastisch is dan de menopauze bij vrouwen, kunnen de gevolgen ervan merkbaar zijn en van invloed op het seksueel welzijn.

Wat is een midlifecrisis?

Een midlifecrisis is een emotionele fase die vaak tussen de 40 en 60 jaar optreedt. Mannen stellen in deze periode vaak grote levensvragen over hun carrière, relaties, identiteit en doelen. Dit kan leiden tot gevoelens van onzekerheid, ontevredenheid en de behoefte aan verandering. Ook seksualiteit speelt hierbij een rol, waarbij mannen zich soms opnieuw willen bewijzen of hun seksuele identiteit herzien.

De midlifecrisis heeft dus meer te maken met psychologische aspecten, terwijl de penopauze een biologisch proces is. Toch kunnen de twee elkaar beïnvloeden, vooral op seksueel gebied.

Het verband tussen midlifecrisis en penopauze

De midlifecrisis en penopauze vallen vaak samen en hebben overlappende symptomen. De fysieke veranderingen die met de penopauze gepaard gaan, zoals minder zin in seks, moeilijker opgewonden worden en erectieproblemen, kunnen de gevoelens van onzekerheid versterken tijdens een midlifecrisis. Dit kan leiden tot meer bezorgdheid over de eigen seksualiteit en faalangst geven.

Omgekeerd kunnen de emotionele spanningen van een midlifecrisis seksuele problemen geven. Stress en gevoelens van ontevredenheid over het leven kunnen bijdragen aan een verminderd zin en seks en erectieproblemen, zelfs als er geen sprake is van significante hormonale veranderingen.

Seksuele gevolgen van de combinatie penopauze en midlifecrisis

De combinatie van hormonale veranderingen en emotionele onrust kan verschillende seksuele gevolgen hebben:

• Verminderde zin in seks: Door de afname van testosteron en emotionele stress kan de zin en seks en de opwinding afnemen.

• Erectieproblemen: De penopauze kan bijdragen aan erectieproblemen, wat tijdens een midlifecrisis kan leiden tot extra onzekerheid.

• Behoefte aan bevestiging: Tijdens een midlifecrisis kan een man verlangen naar bevestiging van zijn seksuele aantrekkelijkheid, wat kan leiden tot het zoeken van avonturen of affaires.

• Veranderende prioriteiten: Sommigen kunnen de focus verschuiven van seks naar andere aspecten van hun leven, zoals zelfontwikkeling of emotionele intimiteit met hun partner.

• Angst voor ouder worden: De angst om seksuele aantrekkelijkheid of mannelijkheid te verliezen kan tijdens deze levensfase versterkt worden, wat stress en onzekerheid in je (seksuele) relatie kan veroorzaken.

• Verminderde fitheid: Het uithoudingsvermogen en het genot tijdens seksuele activiteiten kunnen verminderen.

• Verandering in zaadlozing: Sommige mannen ervaren minder krachtige of bevredigende zaadlozingen.

Oplossingen voor seksuele uitdagingen tijdens de midlifecrisis en penopauze

Hoewel deze veranderingen een uitdaging kunnen zijn, zijn er verschillende manieren om de seksuele problemen die hiermee samenhangen aan te pakken:

• Leefstijlinterventies: voorkom dat je een zogenaamde ‘ouwe lul ‘wordt

Een gezonde leefstijl is cruciaal om veroudering en seksuele problemen tijdens de andropauze en midlife tegen te gaan. Leefstijlveranderingen zoals het verminderen van buikvet en het vergroten van spiermassa spelen hierbij een belangrijke rol. Waarom? Omdat buikvet de productie van testosteron remt, en spiermassa helpt om testosteronspiegels op peil te houden, wat essentieel is voor de seksualiteit. Daarnaast zijn stressmanagement, voldoende slaap, en een gezond voedingspatroon van groot belang. Vermijd roken en matig alcoholgebruik, omdat deze gewoontes negatief kunnen bijdragen aan de bloedcirculatie, zenuwfunctie en algehele seksuele gezondheid. Kies voor een dieet dat rijk is aan gezonde vetten, eiwitten, en antioxidanten om de hormonale balans en energieniveau te ondersteunen.

• Brede visie op seks

Veel mensen hebben de neiging om seks te zien als penetratie en orgasme, maar seksualiteit gaat veel verder dan dat. Door een brede visie, kunnen jullie de druk van het ‘moeten’ verminderen en genieten van de rijkdom aan seksuele ervaringen. Laat los, experimenteer en doe wat nu plezierig is. De kans is groot dat dit anders is dan voorheen.

• Creëer positieve ervaringen

Positieve ervaringen creëren binnen je seksuele relatie is juist in deze fase van je leven belangrijk. Dit betekent niet dat het altijd hoeft te leiden tot penetratie of orgasme. Het draait om samen plezierige seksuele momenten ervaren, ontspannen zonder verwachtingen. Hierdoor bouw je positieve associaties op rondom intimiteit en verdwijnt de druk. Door leuke ervaringen kan het verlangen naar seks toenemen. Je blijft op deze manier een sterke verbinding met je partner behouden, zonder dat de focus steeds op prestaties ligt.

• Communicatie en afstemming met je partner

Open communicatie over verlangens, grenzen, en onzekerheden is essentieel. Door op een respectvolle en eerlijke manier te praten, kunnen jullie samen oplossingen vinden en de spanning verminderen. Daarnaast is afstemming cruciaal. Dit betekent dat je zowel je eigen behoeften als die van je partner begrijpt en erkent. 

De partner

Het is begrijpelijk dat als partner van iemand die door de penopauze of midlife gaat, je misschien merkt dat de dynamiek in jullie relatie verandert. Veel partners ervaren dat hun mannelijke partner minder energie of initiatief toont, wat kan leiden tot gevoelens van vervreemding of zelfs verveling. Deze veranderingen zijn vaak niet alleen fysiek, maar ook emotioneel van aard. Het is belangrijk om te erkennen dat dit een normale fase is en geen teken van onverschilligheid of gebrek aan liefde. 

Wanneer jouw partner door de penopauze gaat, is de kans groot dat jij als partner, in een heteroseksuele relatie, in de overgang zit. De menopauze kan ook invloed hebben op jouw emoties en fysieke welzijn, wat het extra uitdagend kan maken om empathisch en geduldig te blijven. Dit wordt soms wel omschreven als de “vuurvrouw-fase,” waarin de hormonen schommelen, stemmingswisselingen kunnen optreden, en er vermoeidheid kan zijn. Deze combinatie van een man in de penopauze en een vrouw in de overgang kan best pittig zijn.

Probeer open en liefdevol te communiceren over wat jullie beiden doormaken. Kleine veranderingen, zoals samen tijd doorbrengen, weer investeren in romantische momenten, of openlijk praten over verlangens en angsten, kunnen veel betekenen. Het kan ook helpen om de situatie vanuit wederzijds begrip te benaderen en geduldig te zijn. Door samen te werken, kan jullie relatie sterker en dieper worden. Mocht het moeilijk zijn om deze gesprekken te voeren, kan professionele hulp, zoals EFT relatietherapie, een waardevolle ondersteuning bieden.

Maatwerk voor jouw situatie

Elke man ervaart de penopauze en midlifecrisis anders en de impact op je seksualiteit kan variëren. Het is belangrijk om te weten dat je niet alleen bent in deze veranderingen en dat er hulp beschikbaar is. Als je meer wilt weten over hoe je jouw seksuele gezondheid positief kunt beïnvloeden of als je kampt met seksuele of relationele problemen in deze levensfase, ben ik er om je te helpen.

Neem gerust contact met me op voor een persoonlijk gesprek op maat. Samen kunnen we kijken naar oplossingen die bij jouw situatie passen en je helpen om weer vol vertrouwen te genieten van je seksualiteit.

Je kunt met mij contact opnemen via het contactformulier of mij bellen tijdens kantoortijden op 0610797061. Ik ben er voor je, je staat er niet alleen voor!

Hartelijke groetjes, Astrid Kremers – seksuoloog NVVS