Nu.nl: Ideale leeftijd om met seks te beginnen bestaat niet

De gemiddelde leeftijd waarop jongeren beginnen aan seks is gestegen. Is het goed dat jongeren later aan seks beginnen? En bestaat er zoiets als een ideale leeftijd om aan seks te beginnen? NU.nl ging over de resultaten van het onderzoek in gesprek met seksuologe Astrid Kremers van dev.sexuoloog.nl en directeur Ton Coenen van kenniscentrum seksualiteit Rutgers.De leeftijd waarop veel jongeren aan seks beginnen, ligt hoger in vergelijking met vijf jaar geleden. De helft van de jongeren heeft met 18,6 jaar geslachtsgemeenschap gehad, terwijl die leeftijd in 2012 nog op 17,1 jaar lag.

Coenen ziet zowel positieve punten als aandachtspunten naar aanleiding van het onderzoek Seks onder je 25ste 2017, dat werd uitgevoerd door Rutgers en Soa Aids Nederland.

“Dat jongeren later seks hebben, daar vinden we op zich niet zoveel van”, zegt Coenen. “Of je 17 of 18 bent, maakt voor ons niet uit.” Wat volgens Coenen wel belangrijk is, is dat de groep “jonge starters” (de groep die voor hun 14e voor het eerst seks heeft) kleiner is geworden. “Dat is een gunstige ontwikkeling, want op jongere leeftijd zijn jongeren minder weerbaar en kunnen ze zichzelf minder goed beschermen tegen onder meer ongeplande zwangerschappen en soa’s.”

Daar sluit Kremers zich bij aan. “Over het algemeen geldt: hoe kwetsbaarder je bent, hoe groter de kans dat je dingen doet die je eigenlijk niet wil. Hoe ouder je wordt, hoe beter je risico’s kunt inschatten. Seks moet gebeuren omdat je het wilt, daar hoort niet een bepaalde leeftijd bij.”

Ontspannen

Volgens Kremers is het belangrijk dat seks gebeurt tussen mensen die dat willen, er plezier aan beleven en geen pijn hebben. “Ik zie in mijn praktijk regelmatig vrouwen die pijn hebben tijdens de seks omdat ze niet kunnen ontspannen en niet voldoende opgewonden zijn. Dat gebeurt omdat vrouwen in principe ook seks kunnen hebben als hun lijf er niet klaar voor is, terwijl het bij mannen alleen lukt als ze opgewonden zijn en een stijve penis hebben.”

Er zou volgens de seksuologe meer aandacht moeten zijn voor de clitoris. “Veel jongens en meisjes weten niet goed wat dat precies is. Ze denken dat het slechts een klein roze bobbeltje is, maar het is een groot orgaan van vele centimeters, dat door opwinding opzwelt (net als bij een man de penis) tot stootkussens om de vagina.

“Daarnaast wordt de vagina bij opwinding langer. Als dan ook nog de bekkenbodemspieren ontspannen zijn en de vaginale huid gezond is, is de vrouw fysiek klaar voor gemeenschap.”

Oorzaken

Coenen en Kremers vinden het lastig iets te zeggen over de reden waarom jongeren op latere leeftijd voor het eerst seks hebben. Het onderzoek richtte zich ook niet op die vraag. “Je ziet het ook terug in internationale onderzoeken, dus we waren niet heel erg verbaasd over de uitkomst”, zegt Coenen.

“Maar we kunnen het niet helemaal verklaren. Je zou je kunnen afvragen of jongeren preutser zijn geworden, maar dat lijkt niet het geval: zo blijkt uit het onderzoek dat jongeren bijvoorbeeld toleranter zijn geworden over seks zonder liefde en seks buiten een relatie.”

De resultaten zijn volgens Coenen ook in weerwil van wat vaak wordt gezegd: dat jongeren zoveel te maken krijgen met seks via (social) media en internet dat ze er wellicht eerder mee beginnen.

“Het leidt er blijkbaar eerder toe dat jongeren seks normaal gaan vinden en niet iets heel speciaals wat ze meteen willen proberen. Je kunt niet zeggen dat er een causaal verband is, maar het normaliseren van seks zou wel een rol kunnen spelen.”

“Zo werkte het in de jaren zeventig ook met de anticonceptiepil. Nederland was in die tijd koploper qua gebruik van de anticonceptiepil en ook dat leidde tot normalisering.”

“Vaak is er de angst dat je bepaald gedrag (in dit geval seks) bevordert door erover te praten en er open over te zijn”, voegt Kremers toe. “Maar dat is juist niet zo. Het werkt beschermend.”

Grensoverschrijdend gedrag

Wat de seksuologe verder goed vond om te lezen, is dat minder jongeren te maken krijgen met seksuele grensoverschrijding. Drie procent van de jongens en 14 procent van de meisjes heeft daar ooit mee te maken gehad. “Natuurlijk moet dat percentage nog verder omlaag”, stellen zowel Kremers als Coenen.

“Gelukkig is er in Nederland steeds meer zorg na seksueel geweld. Het eerste Centrum Seksueel Geweld, waar slachtoffers van aanranding en verkrachting snel terechtkunnen, werd in 2012 geopend in Utrecht. Eind dit jaar is er landelijke dekking.”

Een ander aandachtspunt is seksuele voorlichting. “Jongeren zijn maar matig tevreden over voorlichting die op scholen wordt gegeven”, zegt Coenen. “Slechts één op de drie scholen besteedt gestructureerd aandacht aan seksuele voorlichting. Daar valt echt nog winst te behalen.”

“Daarom zitten we nu ook met alle partijen die aan dit onderzoek hebben meegewerkt om tafel om te kijken wat we kunnen met de resultaten. Het geven van seksuele voorlichting door scholen is bijvoorbeeld niet verplicht, maar wellicht kunnen we de norm aanscherpen.”

Opvoeding

Ook Kremers pleit voor goede voorlichting, zowel door scholen als door ouders. “Je kunt daar al mee beginnen als kinderen nog maar een paar jaar oud zijn: leer ze hoe je ja en nee zegt, hoe je de geslachtsorganen van jongens en meisjes noemt. Verweef het door de opvoeding en besteed er niet pas aandacht aan als je kind al in de puberteit is.”

“Verder zou er ook meer aandacht moeten zijn voor hoe leuk seks kan zijn”, vindt Kremers. “Daar hoor je nog te weinig over. Het gaat vaak over de gevaren: dat je zwanger kunt raken of een soa kunt oplopen.”

Bekijk het hele artikel hier.