Nu.nl: Waarom mensen vreemdgaan

‘Ik denk dat het een leermoment is’

Valentijnsdag staat voor de deur, de dag van liefde en romantiek. Maar niet iedereen kruipt ’s avonds bij zijn eigen partner in bed.

NU.nl ging in gesprek met verschillende deskundigen om erachter te komen waarom mensen eigenlijk vreemdgaan.

“Voor je die vraag kunt beantwoorden, moet je eerst kijken naar wat er eigenlijk wordt verstaan onder vreemdgaan”, vertelt seksuoloog Astrid Kremers. “Vallen flirten, zoenen, porno kijken, sexting, masturberen en het bezoeken van een prostituee onder vreemdgaan? Dat kan voor iedereen anders zijn.”

Volgens Kremers voldoet een affaire vaak aan drie elementen: twee mensen hebben een emotionele band met elkaar, er is sprake van geheimhouding en een vorm van seksuele chemie.

Pauline Schueler, die onder meer verleidkundige, sensualiteitstrainer en intimiteitscoach is, omschrijft vreemdgaan als “stiekem intiem zijn met iemand”. Schueler woont samen met haar partner, met wie ze drie kinderen heeft, en heeft daarnaast nog een liefdesrelatie.

Over de vraag wat de functie is van een affaire, moet ze even nadenken. “Ik bekijk dingen graag vanuit een positief perspectief. Ik denk dat vreemdgaan vooral een leermoment is. Een moment om te kijken wat je drijfveer is en wat het met je deed. Want blijkbaar is er iets met jou, met je partner of met jullie relatie samen dat jou ertoe heeft gebracht vreemd te gaan.”

Redenen voor overspel

Schueler hoort in haar werk verschillende redenen van mensen om overspel te plegen. “Een vaak gehoorde reden is niet meer gezien worden door je partner. Gebrek aan intimiteit en positieve aandacht. Ook zeggen mensen dat het vuur weg is uit hun relatie. Vreemdgaan betekent vaak spanning en sensatie, een welkome afleiding in de dagelijkse sleur.”

Ook Kremers hoort in haar praktijk diverse redenen voorbijkomen. “Dat mensen het gevoel krijgen dat ze weer echt leven, bijvoorbeeld. En dat het voelt alsof een deel van hen afsterft als de affaire stopt. Voor sommige mensen is vreemdgaan een soort levensenergie.”

“Wat ik ook hoor: dat mensen bij degene met wie ze vreemdgaan een ander deel van zichzelf kunnen ontwikkelen of laten zien”, gaat Kremers verder. “Het kan ook een manier zijn van iemand om zich even te onttrekken aan het drukke leven met werk, man en kinderen. Dat autonome, het feit dat die affaire iets van jezelf is, wordt door sommigen als prettig ervaren.”

“Het kan ook te hebben maken met een lage zelfwaardering, wat je vaak ook ziet bij een seksverslaving: je zoekt iets om de leegte op te vullen, maar uiteindelijk is het effect vaak averechts.”

Slechte relatie

Volgens seksuoloog Kremers is het zeker niet zo dat alleen mensen die ongelukkig zijn in hun relatie, vreemdgaan. “Het kan ook als aanvullend worden ervaren op je bestaande relatie.”

“Daarnaast is het vaak zo dat in een langdurige relatie liefde overheerst en lust vermindert. Dit in tegenstelling tot het begin van de relatie waar lust domineerde. Dat kan als een gemis worden ervaren”, aldus de seksuoloog. “En als de gelegenheid zich aandient, kan het zijn dat iemand vreemdgaat om die lust weer te ervaren.”

Relatie- en gezinstherapeut Marja Krieger hoort van haar cliënten wel eens dat de kans op vreemdgaan kleiner is als belangrijke ingrediënten in een relatie aanwezig blijven: zorg voor en om elkaar, echte emotionele verbondenheid en seksualiteit en intimiteit.

“Ik leg wel eens uit dat het laatste deel soms weg kan vallen door ziekte of drukte”, aldus Krieger. “Maar als het toch “levend” wordt gehouden door je uit te spreken over het gemis, blijft het toch deel uitmaken van de relatie. Als je dat niet doet, negeer je een deel van jezelf en je behoeften. En dat is nou juist een autonoom deel wat in de relatie wordt gebracht.”

Het gezegde ‘once a cheater, always a cheater’ geldt volgens Krieger en Kremers lang niet voor iedereen. “Voor sommigen geldt dat”, zegt seksuologe Kremers. “Maar er zijn ook mensen die zeggen ‘eens maar nooit weer’, of ‘het is niks voor mij’. Vreemdgaan is een heel persoonlijk verhaal voor iemand.”

“Er zijn heel veel mensen die zich in hun duurzame en langdurige relatie hebben begeven in een korte of langere affaire”, vult Krieger aan. “Als deze bekend wordt, heeft de affaire de relatie meestal op z’n grondvesten doen schudden. Maar als mensen hun relatie willen repareren en samen goed uit kunnen zoeken wat er gebeurd is en wat er nog moet gebeuren, dan is de kans groot dat het bij eenmalig vreemdgaan blijft.”

Serieel monogaam

Volgens Kremers gelden in onze maatschappij bepaalde afspraken over seks en vreemdgaan. “Een van die afspraken is dat je serieel monogaam bent: zolang je met een bepaalde partner samen bent, heb je alleen met diegene seks. Dat zou betekenen dat als je altijd bij elkaar blijft, je nooit meer met iemand anders zou mogen vrijen.”

“En dan te bedenken dat mensen steeds ouder worden. Voor sommige mensen is scheiden meer acceptabel dan vreemdgaan, voor anderen is het net andersom.”

Intimiteitscoach Schueler stelt dat je eigenlijk vóór je vreemdgaat al eerlijk zou moeten zijn tegen je partner. “Ik denk dat mensen uiteindelijk liever niet willen liegen, maar angst voor een negatief oordeel van de ander weerhoudt hen ervan van eerlijk te zijn.”

“Ik adviseer dan: onderzoek je verlangens samen met je partner en kijk daarna of je er echt iets mee wil. Wederzijdse open en eerlijke communicatie versterkt de onderlinge verbinding als je in staat bent zonder een direct oordeel naar de ander te luisteren. Ik weet uit ervaring dat dit niet gemakkelijk is. Het kan wel als je beiden echt wilt werken aan een duurzame relatie. ”

Vingertje wijzen

In Nederland wordt volgens Kremers en Schueler vaak slecht gereageerd op het hebben van een affaire. “We zijn in Nederland ontzettend van het vingertje wijzen”, vindt Schueler. “We leven in 2017, dus laten we nou eens ophouden elkaar zo te veroordelen. Het is naar mijn mening normaal dat je af en toe zin krijgt met een ander te vrijen.”

Kremers hoopt dat mensen leren luisteren voor ze met een oordeel komen. “Overal zit een verhaal achter. Daar ben ik als seksuoloog dan ook geïnteresseerd in. Het is iemands persoonlijke keuze om vreemd te gaan. Sommigen lijden ontzettend onder het schuldgevoel; anderen helemaal niet. Sommigen gunnen het zichzelf, zien het als hun guilty pleasure.”

“Vreemdgaan kan in ons leven een issue worden. Sommigen ervaren het als trauma, waarna het einde relatie betekent. Soms betekent het echter ook groei voor een relatie.”

Relatie met ruimte

Schuelers eigen “relatie met ruimte” verrijkt haar leven, zegt ze. “Het geeft mij meer levenslust. Meer dynamiek en kleur. Bovendien stimuleert zelfonderzoek mijn persoonlijke ontwikkeling. Natuurlijk ben ik ook weleens jaloers, als mijn partner bijvoorbeeld een jongere vriendin heeft. Maar mijn jaloezie komt voort uit mijn onzekerheid. Ik leg de verantwoordelijkheid niet neer bij mijn partner.”

Een voorstander van vreemdgaan is Schueler absoluut niet. “Het helpt je niet verder om dingen stiekem te doen. Ik ben voor openheid en het delen van mijn ervaringen met mijn partner. Onze relatie met ruimte heeft onze verbinding sterker gemaakt, hoewel het niet altijd even makkelijk is.”

“Maar het verlangen naar een andere liefdespartner kan zo maar opkomen. En als je daar aan wilt toegeven, adviseer ik met z’n tweeën te kijken wat je kunt doen. Dat vereist wel de nodige zelfreflectie en de wil en het vertrouwen de ander een bijzondere ervaring te gunnen. Het is heel makkelijk om de ander de schuld te geven, maar it takes two to tango.”

Lees het hele artikel hier.