VOX: Seks is geen porno
In een interview voor VOX magazine, een onafhankelijk blad van de Radboud Universiteit Nijmegen, bespreekt Astrid Kremers, seksuoloog NVVS, het onderwerp seksuele prestatiedruk onder jongeren en de nieuwe preutsheid. Veel jongeren die in haar praktijk komen hebben irreële ideeën over wat ‘echte seks’ is. Dit kan leiden tot angst, onzekerheid, vermijden en problemen in hun seksuele leven.
Het dominante script
Kremers legt uit dat veel jongeren vastzitten in wat het “dominante heteroseksuele coïtus script” heet, waarbij penetratieseks centraal staat. Ze zegt: “Dit script creëert de verwachting dat de eerste keer seks altijd om penetratie draait, en dat het hoort te slagen.” Dit kan volgens haar leiden tot stress bij jonge mannen, die het gevoel krijgen dat ze moeten presteren. Voor vrouwen kan dit script ook voor stress zorgen, omdat ze het idee krijgen dat er penetratie moet zijn. Ze vertellen me over hun pijn of hun angst dat het pijn zal gaan doen.”
In het onderzoek dat VOX bespreekt, blijkt dat de gemiddelde leeftijd waarop jongeren voor het eerst geslachtsgemeenschap hebben, is gestegen van 17 jaar in 2012 naar 18 jaar in 2023. Kremers ziet deze trend terug in haar praktijk en merkt op dat de toegenomen onzekerheid en prestatiedruk hierbij een rol spelen. Jongeren voelen zich vaak niet vrij om tijdens het vrijen open over hun seksuele wensen te praten.
Nieuwe preutsheid
Een ander onderwerp dat Kremers tijdens het interview bespreekt, is de opkomst van wat zij “nieuwe preutsheid” noemt. Waar jongeren in de jaren ‘70 en ‘80 regelmatig topless op het strand lagen, is dit nu minder vanzelfsprekend. Jongeren worden steeds minder geconfronteerd met “echte” lichamen en krijgen een vertekend beeld van seksualiteit door pornografie en sociale media. Volgens Kremers hebben veel jongeren geen reëel beeld van hoe het lichaam van een vrouw eruitziet. “Ze hebben weinig echte vulva’s en penissen gezien. En baseren hun beeld vaak op porno, waar lichamen bewerkt en onrealistisch worden weergegeven.”
Dit leidt tot een gevoel van onzekerheid over het eigen lichaam en dat van anderen. Kremers legt uit dat de opkomst van smartphones en de constante aanwezigheid van sociale media bijdragen aan dit fenomeen. Jongeren zijn soms bang om zichzelf kwetsbaar op te stellen en willen vaak voldoen aan de perfecte, onrealistische beelden die ze online zien.
Seks draait om plezier en ontspanning
Kremers pleit ervoor dat seks meer draait om ontspanning, spel en overgave, in plaats van prestaties en verwachtingen. “Seks hoeft niet alleen om penetratie te draaien,” zegt ze. Ze moedigt jongeren aan om meer te experimenteren met verschillende vormen van intimiteit die niet perse leiden tot penis-in-vagina seks. Ze legt uit dat het belangrijk is om te voelen, open te communiceren over wat je fijn vindt en te leren luisteren naar je eigen lichaam.
Ze benadrukt dat seksualiteit niet alleen een kwestie is van ‘wat lukt’, maar vooral van ‘wat plezier geeft’. Door jongeren beter te informeren en de prestatiedruk weg te nemen, hoopt Kremers dat ze zich vrijer kunnen voelen in hun seksuele ervaringen.
Conclusie
Astrid Kremers roept op tot meer openheid, realistische verwachtingen en een grotere focus op ontspanning en plezier in plaats van prestatiegerichtheid. Door jongeren te helpen bij het doorbreken van onrealistische verwachtingen, te leren voelen en communiceren kunnen ze op een gezonde manier hun seksualiteit ontdekken en beleven.
