De overgang, menopauze, seksualiteit en hormoonsuppletietherapie (HST)
De overgang (menopauze) is een natuurlijke en onvermijdelijke fase in het leven van elke vrouw en kan gepaard gaan met zowel fysieke als emotionele uitdagingen. Veel van mijn cliënten ervaren symptomen zoals opvliegers, slaapproblemen, stemmingswisselingen en vaginale atrofie. Tegelijkertijd kunnen vrouwen in hetero-seksuele relaties te maken krijgen met partners die in de penopauze of midlifecrisis zitten, wat extra dynamiek en veranderingen in de relatie kan brengen. Deze fase kan echter ook kansen bieden om je seksualiteit opnieuw te ontdekken en een diepere verbinding met jezelf en je partner te ontwikkelen. Als seksuoloog NVVS in Utrecht begeleid ik vrouwen door deze transitie, met aandacht voor hun seksuele welzijn en relatiekwaliteit. Een van de wetenschappelijk onderbouwde opties om deze overgangsfase te ondersteunen, is Hormoonsuppletietherapie (HST), of Menopauze Hormoon Therapie (MHT). In dit artikel vertel ik je graag meer over hoe behandelingen kunnen bijdragen aan jouw seksueel welzijn.
Wat is hormoonsuppletietherapie (HST)?
Hormoonsuppletietherapie is een bewezen effectieve methode om de symptomen van de menopauze te verlichten. In 2024 zien we dat HST steeds meer wordt aanbevolen, vooral voor vrouwen die vroeg in de overgang komen en last hebben van ernstige symptomen. Het werkt door de daling van oestrogeen en progesteron in het lichaam te compenseren, wat helpt bij bijvoorbeeld het verminderen van opvliegers, nachtelijk zweten, stemmingswisselingen en vaginale atrofie. HST is beschikbaar in verschillende vormen, waaronder tabletten, pleisters, crèmes en gels. Afhankelijk van jouw voorkeur en medische achtergrond kan je samen met jouw arts bepalen welke vorm van HST het beste bij jou past.
Het is belangrijk om te kiezen voor een persoonlijke benadering, omdat de manier waarop de menopauze invloed heeft op vrouwen enorm kan verschillen. Elk lichaam reageert anders op hormonale veranderingen en de bijbehorende symptomen variëren van vrouw tot vrouw. In mijn begeleiding leg ik de nadruk op maatwerk dat aansluit bij jouw specifieke behoeften en situatie. Tegelijkertijd vind ik het belangrijk dat je altijd toegang hebt tot de meest recente wetenschappelijke inzichten, zodat jij de best mogelijke keuze kan maken voor jouw persoonlijke (seksuele) welzijn.
Voordelen van HST: actuele wetenschappelijke inzichten
Uit recente wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat vrouwen die binnen tien jaar na het begin van de menopauze met HST starten, vaak de grootste voordelen ervaren. Naast het verlichten van symptomen kan HST ook bijdragen aan het voorkomen van osteoporose (botontkalking) en hartaandoeningen. Dorenda van Dijken is dé expert op het gebied van HST en de overgang en verbonden aan het H3 netwerk. De twee afleveringen van Dorenda in ‘Verlossende Woorden‘ kan ik van harte aanbevelen en kijk ook gerust eens op de NHG richtlijnen over de overgang.
Volgens de laatste wetenschappelijke inzichten is het risico op borstkanker, een veelbesproken onderwerp rondom HST, lager dan eerder werd gedacht, vooral voor vrouwen jonger dan 60 jaar. Dit betekent dat de voordelen, zoals het voorkomen van botverlies en het verbeteren van de levenskwaliteit, opwegen tegen de risico’s bij zorgvuldig medisch toezicht.
HST en leefstijl: een holistische benadering
Als seksuoloog NVVS kijk ik verder dan alleen hormonale behandeling. Naast HST speelt namelijk een gezonde leefstijl een belangrijke rol in het verminderen van menopauzeklachten. Regelmatige lichaamsbeweging, zoals yoga of wandelen, helpt niet alleen bij het verbeteren van de fysieke gezondheid, maar heeft ook een positief effect op de stemming en het verminderen van opvliegers. Ook krachttraining is van groot belang, juist in deze levensfase.
Daarnaast adviseer ik cliënten om te letten op hun voedingspatroon, met een focus op eiwitten, calcium- en vitamine D-rijke voeding om de botgezondheid te ondersteunen. Het vermijden van overmatige cafeïne en alcohol kan helpen om opvliegers te verminderen. In mijn praktijk bespreken we samen welke leefstijlinterventies het beste bij jou passen om zo een optimale balans te vinden tussen lichamelijk en emotioneel welzijn.
Overgang, seksualiteit en relaties
De overgang kan helaas negatieve invloed hebben op de seksualiteit en intimiteit binnen een relatie. Veel vrouwen zeggen ‘mijn libido verandert’ en vertellen me dat ze onzeker zijn over hun lichaam. HST kan wellicht ondersteunend zijn bij het verbeteren van het seksleven en het verminderen van vaginale atrofie.
De overgang kan gelukkig ook verrassend positieve effecten hebben op je seksualiteit. Veel vrouwen ontdekken in deze fase dat ze meer tijd en aandacht kunnen besteden aan zichzelf en hun partner, met meer privacy en minder zorgen dan voorheen. De focus verschuift naar wat echt belangrijk is en dit kan leiden tot een verbeterde balans tussen liefde en lust.
Bovendien wordt seksualiteit vaak gevarieerder. Veel vrouwen verkennen nieuwe manieren om van intimiteit te genieten, met meer gebruik van seksspeeltjes en minder nadruk op pentratie-seks. Door de veranderingen in je lichaam leer je jezelf beter kennen en waarderen, wat een nieuwe bron van zelfvertrouwen kan geven. Voor postmenopauzale vrouwen is er daarnaast het voordeel dat ze geen menstruatie of angst voor zwangerschap meer hebben, wat weer ruimte geeft voor meer onbezorgde seksuele vrijheid.
De ‘overgang’ bij mannen: de penopauze/andropauze en midlife
De penopauze (ookwel andropauze genoemd) en midlife zijn belangrijke levensfases waarin veel mannen veranderingen ervaren in hun seksualiteit. Net zoals vrouwen de menopauze doormaken, kunnen mannen te maken krijgen met de penopauze, een fase waarin het testosterongehalte geleidelijk afneemt. Deze afname kan leiden tot fysieke symptomen zoals vermoeidheid, erectieproblemen en een verminderde zin in seks. Tegelijkertijd is de midlifecrisis een periode waarin mannen vaak grote levensvragen stellen over hun carrière, relaties en identiteit, wat ook een psychologische invloed kan hebben op hun seksuele leven.
Tijdens de overgang kunnen vrouwen vaak vuriger en assertiever worden door hormonale veranderingen en een toename in energie en zelfvertrouwen. Aan de andere kant worden mannen tijdens de penopauze juist vaak rustiger en zachter. Deze tegengestelde energieën kunnen soms tot conflicten leiden, vooral als vrouwen de seksuele dynamiek te saai of monotoon gaan vinden. Dit verschil in energie vraagt om open communicatie en aanpassing binnen de relatie om een nieuwe balans te vinden en seksuele verveling te voorkomen.
Communicatie over seksualiteit in de overgang
De communicatie van vrouwen in de overgang wordt in deze fase vaak feller: je weet beter wat je wilt en durft dit ook heel duidelijk te zeggen. Dit kan zorgen voor meer kracht en assertiviteit. Het is altijd belangrijk om open gesprekken te voeren over wensen, verlangens en grenzen. En zeker in deze levensfase waarin er zoveel verandert.
Soms kan dit lastig zijn, vooral als er gevoelens van boosheid en onzekerheid zijn. Samen kunnen we werken aan het versterken van jullie emotionele en seksuele relatie, zodat jullie deze fase van het leven samen kunnen doorlopen met meer begrip en verbondenheid.
Een persoonlijke aanpak voor jouw (seksuele) gezondheid
Wat kenmerkend voor mij is, is de persoonlijke benadering. Geen twee vrouwen zijn hetzelfde. Daarom bied ik behandelingen op maat aan. Of je nu last hebt van ernstige overgangsklachten die jouw seksualiteit beïnvloeden of wilt onderzoeken hoe jij je seksleven kan verbeteren: ik sta klaar om je te begeleiden. Tijdens onze sessies nemen we de tijd om samen te onderzoeken welke behandelingen en leefstijlveranderingen het beste bij jou passen.
Het is mijn doel om vrouwen te helpen zich empowered te voelen tijdens deze overgangsfase om hun seksuele autonomie te bevorderen. Of het nu gaat om HST, leefstijlveranderingen of relationele ondersteuning, ik zorg ervoor dat de seksuologische behandeling helemaal is afgestemd op jouw unieke behoeften.
Wat kun je verwachten bij een consult
In mijn praktijk bied ik een veilige en open ruimte waarin we vrijuit kunnen praten over jouw ervaringen met de overgang. Of het nu gaat om lichamelijke klachten, emotionele uitdagingen of relatieproblemen, samen zoeken we naar oplossingen die jouw kwaliteit van leven verbeteren. HST is een van de vele opties die we kunnen bespreken, maar ook leefstijlinterventies en relationele begeleiding zijn waardevolle middelen om deze fase van je leven in balans door te komen.
Hoewel ik geen hormoonsuppletietherapie (HST) voorschrijf, help ik je graag bij het verkennen van de mogelijkheden die passen bij jouw unieke situatie. In mijn praktijk bied ik begeleiding en advies over hoe je een gezonde leefstijl kunt aanhouden, jouw eventuele relatie kunt versterken en je seksuele leven kunt verrijken tijdens de menopauze.
Uitnodiging
Als specialist op het gebied van overgang, liefde, lust en leefstijl sta ik klaar om je te ondersteunen. Mijn benadering is empathisch, deskundig en op maat gemaakt, zodat je de juiste begeleiding krijgt die aansluit bij jouw behoeften. Of je nu worstelt met overgangsklachten, of je je gewoon wilt verdiepen in een gezonder en bevredigender seksleven: je bent van harte welkom om een afspraak met me te maken. Samen zorgen we ervoor dat je weer in balans komt, met aandacht voor jouw persoonlijke seksleven.
Voel je welkom om contact op te nemen voor een consult. Dat kan via bellen, videobellen of in mijn praktijkruimte in Utrecht. Jij hebt de keuze! Laten we samen werken aan een aanpak die jou optimaal ondersteunt in deze boeiende fase van je leven.
Andere interessante artikelen: