Orgasme: een breed perspectief vol inzichten en oplossingen

Orgasmes zijn complexe, persoonlijke ervaringen die variëren per individu. Als seksuoloog NVVS krijg ik, Astrid Kremers, vaak vragen over te vroeg klaarkomen, moeite met klaarkomen, of waarom orgasmes soms minder intens voelen. In dit artikel vertel ik je meer over het boeiende onderwerp orgasme. Er is natuurlijk nog veel en veel meer over te vertellen, in een persoonlijk gesprek met jou deel ik mijn kennis en bied ik maatwerk.

Je bent niet de enige

Het kan soms voelen alsof iedereen om je heen gemakkelijk een orgasme kan bereiken, alsof het een vanzelfsprekend en eenvoudig onderdeel van seks is. Dit kan ervoor zorgen dat je denkt dat je de enige bent die hiermee worstelt, wat kan leiden tot gevoelens van onzekerheid of frustratie. Maar in werkelijkheid is het helemaal niet ongebruikelijk om problemen te ervaren met het bereiken van een orgasme. Veel mensen, zowel mannen als vrouwen, hebben hier last van. Je bent echt niet de enige! Het is belangrijk om te weten dat dit niets zegt over jouw seksualiteit of waarde als persoon. Het doorbreken van deze stilte en het bespreken van deze ervaringen met een seksuoloog NVVS kan de eerste stap zijn naar het ontwikkelen van een plezierig en ontspannen seksleven. Met een gesprek krijg je inzicht, nieuwe perspectieven en praktische handvatten. Je hoeft dit niet alleen op te lossen; samen kunnen we werken aan een plezierig seksleven.

Wat is een orgasme?

Een orgasme is een persoonlijk en intieme intense lichamelijke en emotionele ontlading van seksuele opwinding en seksuele energie. Het gaat gepaard met onwillekeurige spiersamentrekkingen en gevoelens van euforie. Tijdens het orgasme zijn niet alleen de bekkenbodemspieren actief, maar ook gebieden in het brein die te maken hebben met genot en ontspanning. 

Variatie

Seksualiteit is geen statisch gegeven, maar eerder een fluïde ervaring die kan veranderen naargelang de levensfase en omstandigheden waarin iemand zich bevindt. Het gevoel van verzadiging na een orgasme, dat vaak als aangenaam en rustgevend wordt ervaren, is slechts één aspect van de seksuele beleving. De variatie tussen orgasmes is groot, zowel binnen elke persoon als tussen verschillende mensen. Seks en orgasmes kunnen in de loop van het leven van intensiteit, frequentie, en emotionele betekenis veranderen.

Factoren zoals leeftijd, hormonale veranderingen, gezondheid, mentale gesteldheid en de relatie met jezelf of een partner spelen allemaal een rol in hoe je seksualiteit en orgasmes beleeft. Mensen in verschillende levensfasen – van de adolescentie tot na de menopauze of andropauze – kunnen allemaal variaties ervaren in seksuele prikkeling, verlangens en het vermogen om een orgasme te bereiken.

Het fluïde karakter van seksualiteit betekent dat wat op een bepaald moment fijn is, later kan veranderen. Door open te blijven staan voor nieuwe ervaringen en te blijven communiceren over wensen en behoeften, kun je blijven genieten van seks, intimiteit en orgasmes.

Seks gaat om meer dan alleen het hoogtepunt

Een veelvoorkomende misvatting over seks is dat het orgasme het ultieme doel zou moeten zijn. Veel mensen voelen druk om een orgasme te bereiken, of maken zich zorgen over het orgasme van hun partner, waarbij ze hun eigen ervaring op de tweede plaats zetten. Dit idee kan leiden tot frustratie, onzekerheid en zelfs een verminderde seksuele beleving. 

Seksualiteit is veel meer is dan alleen het bereiken van een hoogtepunt; het gaat om plezier, intimiteit, verbondenheid, en genot. Het voortdurend focussen op het orgasme kan ervoor zorgen dat de subtiele, maar belangrijke aspecten van seks, zoals aanraking, sensuele ervaringen, en emotionele verbondenheid, op de achtergrond raken​.

Daarnaast is het belangrijk om te beseffen dat de weg naar een orgasme net zo waardevol kan zijn als het orgasme zelf. Door de aandacht te verleggen van alleen het eindresultaat naar de hele seksuele ervaring, kun je meer ontspannen en genieten van elk moment van intimiteit. Orgasmes zijn prachtig, maar het is even belangrijk om te vrijen zonder verwachtingen of prestatiedruk.

Het orgasme verschil tussen mannen en vrouwen

De “orgasmekloof” tussen mannen en vrouwen is een veelbesproken onderwerp. Bij heteroseksuele interacties ervaart meer dan 90% van de mannen een orgasme, terwijl dit percentage voor vrouwen rond de 65% ligt. Dit verschil is grotendeels te wijten aan het feit dat vrouwen vaak afhankelijk zijn van clitorale stimulatie, terwijl penetratie alleen voor veel vrouwen onvoldoende is om een orgasme te bereiken. Slechts 30% van de vrouwen komt regelmatig klaar door alleen penetratie, een belangrijk gegeven dat nog steeds vaak over het hoofd wordt gezien in seksuele relaties.

De reden voor deze kloof is niet dat vrouwen minder fysiek in staat zijn om te genieten van seks, maar eerder dat de manier waarop seksuele handelingen plaatsvinden vaak niet optimaal is afgestemd op hun behoeften. We weten dat de mate van actieve betrokkenheid van vrouwen tijdens seks vaak lager is dan die van mannen, wat kan bijdragen aan het verschil in seksuele beleving.

Piek- en vallei-orgasmes

Orgasmes zijn niet eendimensionaal. Naast het bekende piekorgasme is er ook het dal- of vallei-orgasme, een orgasme die niet piekt maar waarbij het gevoel van seksuele energie langdurig door het lichaam stroomt. Piekorgasmes zijn vaak kort en intens, terwijl vallei-orgasmes langer kunnen duren en een gevoel van verbondenheid en diepe ontspanning geven.

Vroegtijdige zaadlozing

Vaak denken mensen dat mannen er heel lang over doen tot ze tot een orgasme komen. Dat is niet zo. Een orgasme na een paar minuten heel normaal. Vroegtijdige zaadlozing, of te snel klaarkomen wordt gedefinieerd als het consistent ejaculeren binnen ongeveer één minuut na penetratie of wanneer een man heel weinig controle heeft over het uitstellen van zijn zaadlozing. Het is pas té snel als je daar last van hebt en leidt tot stress en relatieproblemen. Sommige mannen ervaren hun leven lang al dat ze vroeg klaarkomen, andere mannen ervaren het pas later in hun leven of niet altijd. Goede diagnostiek, psycho-educatie, ontspanningstechnieken, praktische adviezen, cognitieve gedragstherapie maar ook het gebruik van verdovende crèmes of medicatie kunnen mannen hierbij helpen.

Moeite met klaarkomen

Zowel mannen als vrouwen kunnen moeite hebben met klaarkomen, een probleem dat vaak wordt veroorzaakt door een combinatie van allerlei factoren. Gevoelens van onzekerheid, een gebrek aan adequate stimulatie, angst voor controleverlies, relatieproblemen, concentratieproblemen moeite met loslaten, (angst voor) pijn of angst om te falen kunnen bijvoorbeeld bijdragen aan het niet kunnen bereiken van een orgasme.

Ook sommige lichamelijke aandoeningen, hormonale veranderingen en bijwerkingen van medicatie en anticonceptie kunnen remmend werken. Psychologische blokkades, zoals prestatiedruk of negatieve gedachten over seksualiteit, kunnen worden besproken in de behandeling, net als het verkennen van het lichaam en het communiceren met je partner. 

Orgasmeproblemen en comorbide erectieproblemen

Erectieproblemen en orgasmeproblemen komen vaak gezamenlijk voor, een situatie die bekendstaat als comorbiditeit. Het is echter belangrijk te weten dat een orgasme ook zonder volledige erectie mogelijk is. Hoewel erectieproblemen vaak leiden tot gevoelens van onzekerheid en frustratie, hoeft dit niet te betekenen dat een orgasme niet bereikt kan worden. Deze wetenschap kan geruststellend zijn voor mannen die te maken hebben met erectiestoornissen, omdat het hen de mogelijkheid biedt om seksuele bevrediging op andere manieren te ervaren.

Een nauwkeurige diagnostiek is essentieel om de onderliggende oorzaken van zowel erectie- als orgasmeproblemen vast te stellen. Op basis van deze diagnose kan een op maat gemaakte behandeling worden aangeboden. Dit kan variëren van leefstijladviezen zoals beweging en stressmanagement, tot medicamenteuze behandelingen zoals PDE5-remmers (voorgeschreven door een arts) die de erectie kunnen verbeteren. Daarnaast kan psychologische begeleiding helpen om eventuele emotionele blokkades of prestatiedruk aan te pakken, en ook aandacht voor de relatie kan belangrijk zijn om seksuele problemen in een bredere context te plaatsen.

Het is belangrijk te benadrukken dat seksuele bevrediging en genot niet uitsluitend afhankelijk zijn van een harde erectie. Er zijn verschillende wegen om een vervullend en bevredigend seksleven te hebben, zelfs met erectieproblemen, waarbij aandacht voor de bredere seksuele ervaring en intimiteit centraal staan.

Het belang van adequate seksuele prikkels en context

Een bevredigend orgasme sterk afhankelijk van de context waarin het plaatsvindt. Veiligheid, vertrouwen en ontspanning spelen een cruciale rol. Zonder een gevoel van veiligheid en een stimulerende context kunnen seksuele prikkels minder effectief zijn en kan het orgasme moeilijker te bereiken zijn. Het gaspedaal- en rempedaalmodel helpt hierbij: stimulerende factoren verhogen de seksuele opwinding (gaspedaal), terwijl remmende factoren zoals stress en onzekerheid je proces kunnen blokkeren.

Orgasme en communicatie

Een ander belangrijk aspect is het belang van communicatie. De meeste vrouwen hebben meer baat bij clitorale stimulatie dan bij penetratie van de penis in de vagina. Stimulatie door vingers is vaak adequater dan stimulatie door een penis. Het bespreken van je voorkeuren met je partner is essentieel om tot bevredigende seksuele ervaringen te komen. Open communicatie over wensen, grenzen en verlangens kan helpen om een orgasme te erveraren en een dieper gevoel van verbondenheid te creëren.

Orgasme zonder gevoel

Sommige mensen ervaren een anhedonisch orgasme, waarbij ze lichamelijk klaarkomen, maar geen intens genot voelen. Dit fenomeen kan worden veroorzaakt door emotionele blokkades, zoals stress, depressie of vervreemding van het eigen lichaam. Het verkennen van deze oorzaken, zowel individueel als in de therapeutische setting, kan helpen om weer in contact te komen met het je lichaam en seksueel genot te ervaren.

Speeltjes en mentale prikkeling

Seksspeeltjes kunnen een waardevolle aanvulling zijn op zowel solo- als partnerspel. Speeltjes zoals vibrators of luchtdruk stimulatoren versterken de fysieke stimulatie en kunnen het orgasme intensiveren. Maar naast fysieke prikkeling speelt mentale stimulatie een even belangrijke rol. Fantasieën, herinneringen, erotische verhalen, of visuele prikkels zoals beeldmateriaal kunnen het brein activeren en seksuele opwinding versterken.

Dit komt omdat het brein het belangrijkste ‘seksorgaan’ is; seksuele fantasieën en visuele stimuli kunnen het verlangen en de opwinding vergroten door het activeren van het beloningssysteem in het brein. Onderzoek wijst uit dat mentale prikkels, zoals erotische fantasieën of het gebruik van seksuele verhalen, de seksuele ervaring kunnen verdiepen. Dit kan leiden tot intensere orgasmes of een verhoogd gevoel van opwinding​.

Het combineren van speeltjes met deze mentale stimulatie kan een krachtige combinatie zijn om zowel fysiek als mentaal genot te intensiveren. Net als bij fysieke stimulatie is het belangrijk dat dit gebeurt in een veilige, vertrouwde omgeving, waarin je je op je gemak voelt om je eigen fantasieën te verkennen en te uiten zonder oordeel.

Squirten

Squirten, ofwel vrouwelijk ejaculaat, is een fenomeen waarbij sommige vrouwen tijdens of net voor een orgasme vocht uitscheiden variërend van een paar druppels tot een hele plas. Het wordt lang niet door alle vrouwen ervaren, en het is geen maatstaf is voor seksueel genot of voldoening. Het vocht is voornamelijk urine vermengd met onder andere vocht uit de Skene-klieren, de kleine klieren bij de plasbuis. Maak er geen probleem als je vocht spuit tijdens een orgasme, los het op met bijvoorbeeld een handdoek. Maar maak er ook geen doel op zich van. Zie het gewoon als één van de vele variaties van opwinding​. 

Erogene zones

Het is een misvatting dat een orgasme alleen door genitale stimulatie kan worden bereikt. In werkelijkheid zijn er meerdere erogene zones op het lichaam die orgastische gevoelens kunnen opwekken, zoals de hals, oren, tepels, of zelfs bijvoorbeeld de binnenkant van de dijen. Een orgasme een complex samenspel is van zowel fysieke als mentale prikkels, waarbij niet alleen de genitaliën betrokken hoeven te zijn.

Sommige mensen kunnen zelfs een orgasme ervaren door enkel hun ademhaling, fantasieën of mentale focus, zonder fysieke aanraking. Dit laat zien dat het brein een cruciale rol speelt in het ervaren van seksuele opwinding en bevrediging. Het kunnen focussen op sensaties in verschillende delen van het lichaam kunnen bijdragen aan dit diepgaande gevoel van seksueel plezier en orgasme.

Orgasme en hogere leeftijd

Het is belangrijk om te benadrukken dat seksuele ervaringen en het vermogen om een orgasme te krijgen kunnen veranderen naarmate mensen ouder worden. Zowel fysieke als hormonale veranderingen, zoals de overgang bij vrouwen of lagere testosteronspiegels bij mannen, kunnen van invloed zijn op het seksuele verlangen en de intensiteit van orgasmes.

Veel mensen ervaren veranderingen in de zintuigelijke gevoeligheid van hun lichaam en in de tijd die ze nodig hebben om opgewonden te raken of een orgasme te bereiken. Dit is normaal en hoort bij het natuurlijke verouderingsproces. Een belangrijk punt is dat leeftijd geen belemmering hoeft te zijn voor een bevredigend seksleven. Het helpt om flexibel om te gaan met je veranderende lichaam, aanpassingsvermogen te tonen en nieuwe manieren te ontdekken om seksueel genot te ervaren.

Er zijn manieren, zoals meer tijd en het verkennen van nieuwe sterkere seksuele prikkels, die kunnen helpen om een bevredigend seksleven te behouden, ongeacht je leeftijd. Het bespreken van deze veranderingen met je partner kan helpen om ook op oudere leeftijd te blijven genieten van seksualiteit.

Het belang van een gezonde leefstijl 

Een gezonde leefstijl speelt een belangrijke rol bij het ervaren van bevredigende orgasmes. Het helpt om fysiek en mentaal fit te zijn. Zorg dat je voldoende beweegt, goed slaapt en stress beperkt. Voldoende rust is essentieel voor seksuele opwinding. Vermoeidheid kan als een enorm remmend werken tijdens vrijen.

Verder kan overmatig alcoholgebruik of roken de bloedcirculatie negatief beïnvloeden, wat de seksuele respons bij zowel mannen als vrouwen kan verminderen​. Regelmatige lichaamsbeweging zorgt voor een betere doorbloeding en meer energie, wat niet alleen je algehele gezondheid verbetert, maar ook je seksueel plezier en genot kan versterken.

Kortom, een gezonde leefstijl draagt bij aan een vitaler en plezieriger seksleven. Door goed voor jezelf te zorgen, vergroot je de kans op bevredigende orgasmes.

Mindfulness

Seksuele mindfulness is een krachtige manier om je seksuele beleving te verdiepen door bewuste aandacht te schenken aan het moment, zonder te oordelen. Dit concept, geïnspireerd door traditionele mindfulness-principes, helpt mensen om volledig aanwezig te zijn tijdens seksuele activiteiten, waarbij de focus ligt op de lichaamssensaties, ademhaling, en emoties. Door je bewust te worden van je gevoelens en lichamelijke prikkels, en door eventuele prestatiedruk of afleidende gedachten los te laten, kan seksuele mindfulness helpen om de seksuele tevredenheid te vergroten.

Seksuele mindfulness kan leiden tot intensere orgasmes, meer verbondenheid met je partner, en een groter gevoel van zelfacceptatie. Het beoefenen van seksuele mindfulness kan ook helpen bij problemen zoals angst, spanning of moeilijkheden met opwinding, doordat het de aandacht richt op het hier-en-nu, in plaats van op mogelijke verwachtingen of prestatiedruk. Door zonder oordeel en met openheid te genieten van de seksuele ervaring, kunnen mensen meer voldoening halen uit elke fase van seksuele intimiteit​.

Orgasmekloof en genderdiversiteit

De orgasmekloof, waarbij heteroseksuele mannen vaker een orgasme ervaren tijdens seks dan heteroseksuele vrouwen, heb ik in dit artikel al beschreven. Echter, deze kloof en de variaties in orgasme-ervaring zijn niet beperkt tot heteroseksuele relaties. Voor mensen van diverse genderidentiteiten en seksuele oriëntaties kunnen er specifieke uitdagingen zijn in de beleving van hun seksualiteit en orgasmes.

Mensen die zich niet identificeren binnen de traditionele man/vrouw-binaire gendernormen, zoals non-binaire, genderqueer of transgender personen, kunnen te maken krijgen met extra factoren die de seksuele ervaring beïnvloeden. Voor transgender personen kunnen hormonale behandelingen of operaties de gevoeligheid van hun lichaam veranderen, wat invloed kan hebben op hun vermogen om een orgasme te ervaren. De beleving van het lichaam in relatie tot genderdysforie kan eveneens een remmende factor zijn. Genderdiverse mensen kunnen ook meer moeite hebben om zich comfortabel en veilig te voelen tijdens seks, wat essentieel is voor het bereiken van een orgasme​.

Bovendien kunnen maatschappelijke normen en verwachtingen rondom seksualiteit en orgasme die gericht zijn op cisgender heteroseksuele ervaringen, ertoe leiden dat mensen in de LGBTQIA+-gemeenschap zich minder begrepen of ondersteund voelen in hun seksuele beleving. Het bespreekbaar maken van deze variaties en het een veilige, inclusieve ruimte om verlangens en grenzen te verkennen, is cruciaal om de orgasmekloof te overbruggen voor iedereen, ongeacht genderidentiteit of seksuele oriëntatie.

Acceptance and Commitment Therapy (ACT)

Acceptance and Commitment Therapy (ACT) kan een waardevolle methode zijn bij het omgaan met orgasmeproblemen. Een kernprincipe van ACT is het verschil tussen pijn en lijden. Pijn is een onvermijdelijk onderdeel van het leven, bijvoorbeeld door negatieve ervaringen zoals seksuele onzekerheid tijdens seks. Lijden ontstaat wanneer we deze pijn proberen te vermijden, bestrijden of ons erdoor laten beheersen.

Bij orgasmeproblemen kunnen mensen vaak vastlopen in negatieve gedachten zoals ‘Ik faal’ of ‘Het lukt me toch niet’. ACT helpt om deze gedachten te accepteren zonder oordeel en om de focus te verleggen naar het ervaren van het huidige moment. Dit kan helpen om in plaats van vast te zitten in prestatiegerichtheid, meer aandacht te geven aan de lichamelijke sensaties en het genot tijdens seks. Door te werken aan psychologische flexibiliteit en mindfulness, kan ACT helpen om minder gericht te zijn op het ‘moeten’ bereiken van een orgasme en meer op het proces van seksuele beleving en verbinding.

Het verschil tussen pijn en lijden kan hierbij inzicht bieden: pijn ervaren tijdens intimiteit kan een natuurlijk onderdeel zijn van fysieke of emotionele grenzen, maar het lijden ontstaat wanneer deze ervaringen worden veroordeeld of vermeden. ACT helpt je om de ervaring van het moment te omarmen en om het plezier te herontdekken in seksualiteit zonder druk.

Websites

Mocht je meer willen lezen dan heb ik een aantal interessante websites voor je:

• Omgyes.com  over vrouwelijk seksueel genot
• Orgasmeplatform.nl verhalen over vrouwelijk orgasme
• Seksualiteit.nl over te snel klaarkomen
• Seksualiteit.nl geen orgasme kunnen krijgen
• Thuisarts.nl over ik kom niet klaar (vrouw)
• Thuisarts.nl over ik kom te snel klaar (man)

Conclusie

Orgasmes zijn uniek voor ieder individu, en er is geen ‘juiste’ manier om ze te ervaren. Wat belangrijk is, is dat je ruimte creëert voor jezelf en je partner om te ontdekken wat voor jou/jullie fijn is. Op zoek gaan naar fijn seksuele prikkels in een plezierige context, communiceren over je verlangens en het creëren van een veilige omgeving kunnen leiden tot overgave en meer bevredigende en plezierige seksuele ervaringen. 

Mocht je vragen hebben of problemen ervaren weet dan dat ik maatwerk bied. Voel je vrij om contact met me op te nemen via het contactformulier of bel me tijdens kantoortijden op 0610797061. Je staat er niet alleen voor! Samen kunnen we werken aan het verbeteren van jouw seksuele genot.

Astrid Kremers, seksuoloog NVVS