Pijn bij vrijen? Van pijn naar fijn met deskundige hulp
Pijn tijdens seks of pijn bij het vrijen – ook wel dyspareunie genoemd – komt vaker voor dan veel vrouwen denken. Misschien herken jij dit ook: seks die niet plezierig voelt, pijn die steeds terugkomt bij penetratie, of de angst dat het weer pijn zal doen. Je bent hierin zeker niet de enige. Uit onderzoek blijkt dat 12 tot 21% van de vrouwen pijn ervaart bij vrijen en bij sommige groepen vrouwen is dit zelfs bijna de helft. Toch praten maar weinig vrouwen hierover, terwijl er gelukkig wél oplossingen zijn.
Ik ben Astrid Kremers, seksuoloog NVVS. Mijn missie is om vrouwen te helpen van pijn naar fijn te gaan en weer te leren genieten van seksualiteit. In dit artikel leg ik je uit waardoor pijn bij seks kan ontstaan, welke voorwaarden er zijn om penetratie-seks te hebben en welke behandelingen helpen om pijnvrij en plezierig te vrijen.
Waarom pijn bij seks nooit normaal is
Seks hoort plezierig en fijn te zijn. Als je tijdens of na penetratie pijn voelt, dan is dat een alarmsignaal van je lichaam. Pijn is er om je te waarschuwen: “stop met dat wat pijn doet”. Het is dus nooit normaal om seks te hebben die pijn veroorzaakt.
Veel vrouwen denken dat ze moeten doorgaan omdat hun partner dat verwacht of omdat ‘échte seks’ nu eenmaal penetratie zou moeten zijn. Dit heet het coïtale imperatief oftewel ‘het dominante heteroseksuele coitus script’: de overtuiging dat seks pas geslaagd is als er penis-in-vagina penetratie of een andere vorm van penetratieseks is geweest. Maar dat klopt niet. Seks is geen prestatie en er is geen script. Seks hoort een fijne ervaring te zijn die je samen op een prettige manier beleeft.
Mogelijke oorzaken van pijn bij vrijen
Pijn bij seks kan verschillende oorzaken hebben en vaak is er een combinatie van lichamelijke, psychologische en relationele factoren. Enkele veel voorkomende oorzaken zijn:
- Onvoldoende opwinding → zonder natuurlijke lubricatie kan penetratie pijnlijk zijn
- Spanning in de bekkenbodemspieren → vaak door angst voor pijn en penetratie of door stress, waardoor de vagina strakker aanvoelt of niet toegankelijk is
- Huidproblemen → zoals infecties of aandoeningen zoals lichen sclerosus
- Lichamelijke oorzaken → zoals endometriose en littekenweefsel na een bevalling
- Psychologische factoren → zoals negatief zelfbeeld, schaamte of eerdere traumatische ervaringen
- Relatieproblemen → miscommunicatie, spanningen of onzekerheid in de relatie
Als pijn en angst elkaar versterken, ontstaat vaak de pijncirkel: de verwachting dat het pijn zal doen leidt tot spanning, minder opwinding en daardoor opnieuw pijn. Deze vicieuze cirkel is gelukkig goed te doorbreken met de juiste begeleiding.
De drie voorwaarden voor pijnvrije penetratie-seks
Wil je penetratie-seks hebben zonder pijn? Dan zijn er drie voorwaarden die belangrijk zijn:
- Gezonde huid
Het helpt enorm als de vulva en vagina rustig, soepel, frictiebestendig en goed doorbloed zijn. - Ontspanning
Het helpt ook jij lekker ontspannen bent en dat dus je bekkenbodemspieren heerlijk ontspannen zijn. Dat merk je aan lichaam, psyche en doordat de vagina met 1 of 2 vingers makkelijk toegankelijk is. - Opwinding
Zowel subjectieve (je geil voelen) als objectieve opwinding (glibberig nat) zijn belangrijk. Dit niet worden kan niet worden vervangen door glijmiddel.
Het is belangrijk dat je aan deze voorwaarden voldoet vóórdat je penetratie-seks hebt én dat je daar ook tijdens de seks aandacht aan blijft geven.
Pijn, gevoeligheid of schraalheid zijn signalen van je lichaam dat je moet stoppen met de penetratie-seks, ook als de man nog niet is klaargekomen.
Wat kun je zelf doen bij pijn tijdens seks?
- Neem de tijd voor ontspanning en opwinding
- Ontdek jouw seksualiteit door zelfbeminning en samen op ontdekkingsreis
- Communiceer met je partner over wat prettig voelt en waar je grenzen liggen
- Doorbreek de pijncirkel door te stoppen met dat wat pijn doet: levenslang pijnverbod
- Luister naar je lichaamssignalen, je lichaam liegt niet
- Het kan helpend zijn om een penetratiepauze te hebben, zodat je zeker weet dat het geen pijn doet
- Ontwikkel veel leuke en positieve ervaringen, doe alleen wat fijn voelt
- Focus op seksueel plezier en focus niet op ‘lukken’
- Leer meer over je eigen en elkaars remmende en stimulerende factoren: lees hier meer over
- Zorg goed voor een gezonde leefstijl met onder andere beweging, gezonde voeding en denk ook voldoende slaap, rust en ontspanning
Behandelingen die helpen
Als seks pijn doet, hoef je daar niet mee te blijven rondlopen. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk, vaak in combinatie:
- Seksuologische behandeling: psycho-educatie, begeleiding bij communicatie, ontdekkingsreis en het leren doorbreken van de pijncirkel
- Acceptance and Commitment Therapy (ACT): omgaan met angstgedachten en ruimte maken voor plezier en intimiteit
- Bekkenfysiotherapie: bij vaginisme of verhoogde bekkenbodemspanning
- Medisch seksuologisch educatief onderzoek: voor educatie over jouw lichaam en om lichamelijke oorzaken uit te sluiten of te behandelen
Veelgestelde vragen over pijn bij seks
1. Is pijn bij seks normaal?
Nee, pijn is nooit normaal. Seks hoort plezierig en fijn te zijn.
2. Kan pijn vanzelf overgaan?
Soms wel, maar vaak blijft de pijn terugkomen zonder hulp.
3. Wat kan ik zelf doen?
Communiceren, ontspannen en ontdekken wat plezierig is. En vooral: stop met dat wat pijn doet.
4. Hoe helpt een seksuoloog bij pijn tijdens vrijen?
Door psycho-educatie, begeleiding in communicatie en het doorbreken van negatieve denkpatronen.
Conclusie: van pijn naar fijn
Pijn bij seks is helaas een veelvoorkomend probleem, maar je hoeft er niet mee te blijven leven. Ik ben er voor je. Met de juiste kennis, aandacht en begeleiding kun je gelukkig weer genieten van intimiteit en seksualiteit. Er is hoop!
Als seksuoloog NVVS help ik je graag om stap voor stap van pijn naar fijn te gaan. Ook jij verdient het om plezierig en vrij te vrijen, zonder pijn en zonder druk.
Wil je jouw pijnklachten aanpakken en weer genieten van seks? Maak dan vandaag nog een afspraak via mijn contactformulier of bel mij direct op 0610797061. Samen gaan we dan an de slag voor een pijnvrij en plezierig seksleven.
Verder lezen