Pijn bij vrijen? Van pijn naar fijn met deskundige hulp
Pijn tijdens seks of pijn bij het vrijen – ook wel dyspareunie genoemd – komt vaker voor dan veel vrouwen denken. Misschien herken jij dit ook: seks die niet plezierig voelt, pijn die steeds terugkomt bij penetratie, of de angst dat het weer pijn zal doen. Je bent hierin zeker niet de enige. Uit onderzoek blijkt dat 12 tot 21% van de vrouwen pijn ervaart bij vrijen en bij sommige groepen vrouwen is dit zelfs bijna de helft. Toch praten maar weinig vrouwen hierover, terwijl er wél oplossingen zijn.
Ik ben Astrid Kremers, seksuoloog NVVS. Mijn missie is om vrouwen te helpen van pijn naar fijn te gaan en weer te leren genieten van seksualiteit. In dit artikel leg ik je uit waardoor pijn bij seks kan ontstaan, welke voorwaarden er zijn om penetratie-seks te hebben en welke behandelingen helpen om pijnvrij en plezierig te vrijen.
Waarom pijn bij seks nooit normaal is
Seks hoort plezierig en fijn te zijn. Als je tijdens of na penetratie pijn voelt, dan is dat een alarmsignaal van je lichaam. Pijn is er om je te waarschuwen: “stop met dat wat pijn doet”. Het is dus nooit normaal om seks te hebben die pijn veroorzaakt.
Veel vrouwen denken dat ze moeten doorgaan omdat hun partner dat verwacht of omdat “échte seks” nu eenmaal penetratie zou moeten zijn. Dit heet het coïtale imperatief: de overtuiging dat seks pas geslaagd is als er penis-in-vagina penetratie is geweest. Maar dat klopt niet. Seks is geen prestatie of script. Seks is een ervaring die je samen beleeft.
Mogelijke oorzaken van pijn bij vrijen
Pijn bij seks kan verschillende oorzaken hebben en vaak is er een combinatie van lichamelijke en psychologische factoren. Enkele veel voorkomende oorzaken zijn:
- Onvoldoende opwinding → zonder natuurlijke lubricatie kan penetratie pijnlijk zijn
- Spanning in de bekkenbodemspieren → vaak door angst voor pijn, waardoor de vagina strakker aanvoelt
- Huidproblemen → zoals vaginale droogheid, infecties of aandoeningen zoals lichen sclerosus
- Lichamelijke oorzaken → endometriose, littekenweefsel na een bevalling of hormonale veranderingen tijdens de overgang
- Psychologische factoren → zoals negatief zelfbeeld, schaamte of eerdere traumatische ervaringen
- Relatieproblemen → gebrek aan communicatie, spanningen of onzekerheid in de relatie
Als pijn en angst elkaar versterken, ontstaat vaak de pijncirkel: de verwachting dat het pijn zal doen leidt tot spanning, minder opwinding en daardoor opnieuw pijn. Deze vicieuze cirkel is goed te doorbreken met de juiste begeleiding.
De drie voorwaarden voor pijnvrije penetratie-seks
Wil je penetratie-seks hebben zonder pijn? Dan zijn er drie voorwaarden die belangrijk zijn:
- Gezonde huid
Het helpt enorm als de vulva en vaginawand rustig, soepel en goed doorbloed zijn. - Ontspanning
Het helpt ook als de bekkenbodemspieren ontspannen zijn. Met buikademhaling, langer uitademen en aandacht voor je gevoel kun je die ontspanning vergroten. - Opwinding
Zowel subjectieve (je voelt dat je zin hebt) als objectieve opwinding (glibberig nat, clitoris in erectie, vagina langer en wijder) zijn belangrijk. Dit kan niet worden vervangen door glijmiddel. Alleen je eigen lichamelijke opwinding is het signaal dat je lichaam er klaar voor is.
Wat kun je zelf doen bij pijn tijdens seks?
- Neem de tijd voor ontspanning en opwinding
- Communiceer met je partner over wat prettig voelt en waar je grenzen liggen
- Ontdek jezelf door zelfbeminning en exploratie
- Doorbreek de pijncirkel door tijdelijk te stoppen met penetratie als dit pijn doet
- Zorg goed voor je leefstijl met beweging, gezonde voeding en rust
Behandelingen die helpen
Als seks pijn doet, hoef je daar niet mee te blijven rondlopen. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk, vaak in combinatie:
- Seksuologische behandeling: psycho-educatie, begeleiding bij communicatie en het leren doorbreken van de pijncirkel (die geeft de praktijk)
- Acceptance and Commitment Therapy (ACT): omgaan met angstgedachten en ruimte maken voor plezier en intimiteit (die geeft de praktijk)
- Bekkenfysiotherapie: bij vaginisme of verhoogde bekkenbodemspanning
- Medisch onderzoek: om lichamelijke oorzaken uit te sluiten of te behandelen
Veelgestelde vragen over pijn bij seks
1. Is pijn bij seks normaal?
Nee, pijn is nooit normaal. Seks hoort plezierig en fijn te zijn.
2. Kan pijn vanzelf overgaan?
Soms wel, maar vaak blijft de pijn terugkomen zonder hulp.
3. Wat kan ik zelf doen?
Communiceren, ontspannen en ontdekken wat plezierig is. En vooral: stop met dat wat pijn doet.
4. Hoe helpt een seksuoloog bij pijn tijdens vrijen?
Door psycho-educatie, begeleiding in communicatie en het doorbreken van negatieve denkpatronen.
Conclusie: van pijn naar fijn
Pijn bij seks is een veelvoorkomend probleem, maar je hoeft er niet mee te blijven leven. Met de juiste kennis, aandacht en begeleiding kun je weer genieten van intimiteit en seksualiteit.
Als seksuoloog NVVS help ik je graag om stap voor stap van pijn naar fijn te gaan. Jij verdient het om plezierig en vrij te vrijen, zonder pijn en zonder druk.
Wil je jouw pijnklachten aanpakken en weer genieten van seks? Maak dan vandaag nog een afspraak via mijn contactformulier of bel mij direct op 0610797061. Samen gaan we aan de slag voor een pijnvrij en plezierig seksleven.
Verder lezen