Endometriose en seksualiteit

Inleiding

Graag stel ik me aan je voor. Ik ben Astrid Kremers, seksuoloog NVVS en EFT relatietherapeut. In dit artikel wil ik aandacht besteden aan ‘endometriose en seksualiteit’. Alle vrouwen met endometriose ervaren namelijk de invloed daarvan op hun seksleven. Je bent zeker niet de enige! Alle erkenning voor jouw seksuele problemen. Gelukkig liggen er vele mooie kansen om een plezierig seksleven te hebben voor jou én je partner!

Endometriose is een chronische aandoening waarbij weefsel dat lijkt op het weefsel dat de binnenkant van de baarmoeder bekleedt (het endometrium) zich ook buiten de baarmoeder bevindt. Dit weefsel kan zich hechten aan het buikvlies of organen in de buik en kan een ontstekingsreactie veroorzaken waardoor er pijnklachten en littekenvorming kunnen optreden. Adenomyose is een vorm van endometriose.

Vrouwen vertellen me heel vaak ook dat ze jarenlang niet serieus genomen zijn. Niet door hun omgeving en niet door artsen. Hun alles overheersende problemen en intense pijnen werden gebagatelliseerd, niet (h)erkent en ze kregen onvoldoende steun. ‘Menstruatiepijn hoort er gewoon bij’, kregen ze te horen. Natuurlijk doet dat wat met je. Gelukkig is er steeds meer aandacht voor endometriose en wordt de diagnose steeds vaker gesteld, de awareness wordt steeds groter. Maar nog steeds is er een hele groep vrouwen die deze erkenning (nog) niet heeft gekregen en dat vind ik enorm verdrietig. Meer kennis over endometriose en de gevolgen die dit heeft voor relaties en seksualiteit is hard nodig.

Ziekte

Een ziekte of aandoening heeft invloed op seksualiteit. Zeker als die te maken heeft met het (onder)buikgebied. Een ziekte heeft namelijk altijd gevolgen voor biologische/medische, psychische en sociale/relationele factoren. En dús voor seksualiteit. De mate waarin iemand er last van heeft, heeft te maken met allerlei factoren zoals de mate van de ziekte, de draaglast/kracht, de psychologische flexibiliteit, de sociale steun en de levensfase. Endometriose is een ziekte die helaas niet te genezen is. Veel vrouwen met endometriose kunnen door hun heftige klachten niet altijd werken en studeren, er is veel verzuim. Ook het sociale contact, sporten en uitgaan kan enorm beïnvloed worden door endometriose.

Oorzaken

Er kunnen allerlei oorzaken zijn waarom iemand met endometriose seksuele problemen ervaart. Iedereen ervaart andere klachten. Denk hierbij aan:

Pijnlijke menstruatie
Pijnlijke ovulatie
(Diepe) pijn in de vagina bij penetratie
Hevig bloeden
Bekkenpijn, rugpijn, buikpijn, pijn in benen en schouders
Darmklachten
Opgeblazen buik
Pijn bij poepen/plassen
Blaasproblemen
Misselijkheid/braken
Vermoeidheid
Lusteloosheid
Depressie
Onvruchtbaarheid
Vruchtbaarheidstrajecten
Miskraam/miskramen
Minder vrouwelijk voelen
Gevoel van falen

Seksuele problemen

Al deze klachten hebben natuurlijk een behoorlijk remmend effect hebben op de zin in seks, de opwinding en het orgasme. Praten hierover kan erg lastig zijn, zeker als je al niet zo gewend was om over seksualiteit te praten. En dan is er vaak ook nog eens de hardnekkige overtuiging over seks dat echte seks geslachtsgemeenschap (penis in vagina seks) is. Die overtuiging is onjuist, die klopt niet! Echte seks is namelijk een vorm van seks waar beiden van kunnen genieten.

Geslachtsgemeenschap (penis in vagina) of penetratieseks (vinger of speeltje in vagina) kan erg pijnlijk zijn, tijdens de penetratie en kan daarna nog lang aanhouden. Die pijn kan ervaren worden bij de ingang van de vagina (oppervlakkige dyspareunie) en diep in de vagina (diepe dyspareunie). Door deze pijnlijke ervaring is spant de bekkenbodem zich aan, waardoor het nog moeilijker wordt om te genieten van seks en waardoor er een negatieve vicieuze pijncirkel van pijn kan ontstaan. Bij (angst voor) pijn spannen de bekkenbodemspieren namelijk automatisch aan. Door negatieve en pijnlijke ervaringen zal de zin in vrijen en de opwinding verminderen. Je hebt natuurlijk geen zin in seks als je verwacht dat het pijn gaat doen of niet leuk zal zijn.

Ook overgave, loslaten en speels erotisch contact is moeilijk als je pijn verwacht, (buik)pijn hebt en last hebt van negatieve emoties. Als je het idee hebt ‘wie A zegt moet B zeggen’, dan gaan vrouwen seks in de brede zin vermijden. Soms vermijden ze zelfs romantiek of vermijden ze om samen naar bed gaan uit angst om de partner te moeten afwijzen of de angst dat ze pijnlijke seks moeten gaan hebben.

Emoties

Emoties spelen vaak een hele grote rol. Vrouwen met endometriose vertellen me over hun angst, somberheid, rouw, cynisme, walging, verbittering, acceptatie problemen, verdriet, boosheid, eenzaamheid, verwarring, bezorgdheid, schaamte, schuld en de onzekerheid die ze hebben ervaren en vaak nog steeds ervaren. Het zijn allemaal normale reacties als je te maken krijgt met endometriose. Vrouwen vertellen me zelfs dat ze het gevoel hebben dat ze aan het óverleven zijn in plaats van leven.

Veel vrouwen voelen vooral veel schuldgevoel en voelen zich tekort schieten omdat ze het idee hebben dat ze hun partner een leuk seksleven ontnemen. Ze zeggen me: ‘seks hoort in een normale relatie’. Ze vertellen me dat ze daarom toch soms/vaak seks hebben ondanks dat het pijn doet. Er zijn ook vrouwen die anders bang zijn dat hun partner hen gaat verlaten of dat de partner zal vreemdgaan. Ook vertellen ze me dat ze erg schuldig voelen omdat het voelt dat door hun schuld komt dat hun partner geen kinderen kan krijgen. Ze zeggen soms tegen hun partner: ‘je bent beter af zonder mij’. Ook kunnen vrouwen voelen dat ze onder druk gezet worden door hun partner om seks te hebben. De emoties kunnen dus heel hoog oplopen en zorgen voor spanningen in de relatie.

Vrouwen die vrijgezel zijn vertellen me dat ze de endometriose en alles wat daarbij samenhangt ervaren als een groot obstakel is om te gaan daten. Zij zijn zoekende hoe ze hier mee om moeten gaan en vertellen mij over hun gevoelens van eenzaamheid, onzekerheid en machteloosheid. Ze schamen zich om hun klachten en het vele bloedverlies. Of ze moeten dates vaak afzeggen vanwege lichamelijke klachten.

Partner

Ook de partner van de vrouw die endometriose heeft allerlei gedachten en gevoelens over de endometriose en de invloed daarvan op de relatie. Partners vertellen me bijvoorbeeld dat het spanningen in de relatie kan geven. Ze voelen zich soms somber en eenzaam. Ook vertellen ze me dat ze bang zijn om hun partner pijn te doen en daardoor lichamelijk contact met hun partner vermijden. Of ze zijn boos en verdrietig als ze achteraf horen dat seks pijn deed bij hun partner. Of ze vertellen in stilte te rouwen om de onvervulde kinderwens. Ze rouwen in stilte en trekken zich terug omdat ze hun partner geen schuldgevoel willen geven en omdat ze de relatie willen beschermen. Ook hoor ik dat de endometriose ervoor kan zorgen dat de binding samen sterker kan maken. Als er een partner is adviseer ik altijd om de partner te betrekken bij de behandeling. Of nog beter: de behandeling samen te doen als een sterk team. Maar als een vrouw liever alleen met mij wil praten, is dat natuurlijk ook goed.

Seksuologische behandeling

Misschien ben je benieuwd uit welke aspecten een seksuologische behandeling kan bestaan. Ik zal er een paar noemen:

We beginnen met goede diagnostiek, ik luister naar jouw verhaal: hoe was het, hoe is het nu en waar je wil naar toe
Je krijgt, als jij dat wilt, voorlichting en uitleg
Bij mij krijg je altijd maatwerk, dus helemaal afgestemd op jouw situatie
Ik zal je hoop geven! Ik zie altijd mooie kansen om de kwaliteit van je seksleven te verbeteren.
We kunnen in gesprek gaan over plezierige seksuele ervaringen zónder pijn, je leer te stoppen als het pijn doet en pijnvrij te vrijen
Een penetratiepauze, oftewel een periode geen penetratieve seks, kan helpen
Liefdevolle communicatie is vaak de sleutel
We kunnen op zoek gaan naar remmende en stimulerende factoren die bepalen of jij zin in seks hebt en die bepalen of jij geniet van seksualiteit
Ik kan je leren praten over seks, de problemen die je hierbij ervaart, het leren aangeven van grenzen maar óók leren praten over seksuele wensen
Je kan praktische tips krijgen, zoals over minder diepe penetratie en de Ohnut
Ik kan, als jij dat wilt, multidisciplinair samenwerken met de andere professionals om jou heen
We kunnen streeloefeningen bespreken (sensatie focus oefeningen)
We kunnen oplossingsgericht te werk gaan
We kunnen de soms lastige combinatie van liefde/zorg en lust bespreken
Er kan gebruik worden gemaakt van de technieken uit de Acceptance and Commitment Therapy (ACT) om je psychologische flexibiliteit te vergroten
Ook de mooie Emotionally Focused Therapy (EFT) kunnen we inzetten, als er hardnekkige patronen zijn ontstaan in jullie relatie
We kunnen praten over het gevoel van afwijzen en afgewezen worden
We kunnen aandacht hebben voor rouw
Als er veel stress is kunnen we dat bespreken
We kunnen praten over harde en zachte emoties
We kunnen onderzoeken wat het verschil experience sex versus performance sex
Een gezonde leefstijl kan ter sprake komen

Helpend

Ieder verhaal is anders. En iedereen is zoekende naar een eigen manier om met de endometriose te dealen en toch een leuk seksleven te hebben. Wat daarbij kan helpen is compassie, empathie, liefde, tijd, leren voelen, zorg, speelsheid, steun, waardering, aandacht, verbinding, flexibiliteit, rust, dankbaarheid, hoop, respect, intuïtie, vertrouwen, humor, (h)erkenning, vrijheid, relativering, vertragen, verstillen, overgave, autonomie, kennis, loslaten van hardnekkige overtuigingen over seks, ruimte durven innemen, andere/liefdevollere/sterkere seksuele prikkels, comfort en natuurlijk liefdevolle communicatie over dat wat jou raakt.

Websites en bronnen

Wil je meer weten? Kijk dan ook eens op onderstaande websites:

Afspraak

Wil je graag een persoonlijke afspraak maken? Schroom dan niet om mij te bellen op 0610797061. Ik heb veel ervaring en behaal gelukkige mooie behandelresultaten in korte behandeltrajecten. Ik heb meegeschreven aan artikelen en boeken over endometriose en geef er onderwijs over. Ik hanteer nooit wachtlijsten en een verwijsbrief is niet nodig. Dus geen zorgen, er is hoop en je staat er niet alleen voor! Ik realiseer me zeer goed dat er veel moed voor nodig is om jouw kwetsbaarheid aan mij te laten zien. Daarom zal ik er alles aan doen om een sfeer van veiligheid, respect en vertrouwen te creëren voor je waarbij ik aansluit bij wie jij bent. Ik ben toegankelijk en betrokken. Het is heel vanzelfsprekend dat je seksuologische hulp wilt zoeken als je endometriose hebt. Meer informatie over de behandeling en de kosten kan je hier vinden.

Astrid Kremers – www.sexuoloog.nl

01 maart 2024

06-10797061

info@sexuoloog.nl

Instagram